Dlaczego balony z helem unoszą się w powietrzu?
U wielu osób balony z helem wywołują pozytywne skojarzenia z beztroskimi
czasami dzieciństwa. Część dorosłych z pewnością kojarzy widok
kolorowych straganów ze stojakami pełnymi fantastycznych kształtów i
bajkowych postaci, które delikatnie unosiły się na wietrze, przymocowane
do stoiska. Takie budki spotykaliśmy najczęściej latem: na festynach,
odpustach czy przy promenadach w wakacyjnych kurortach. Z perspektywy
dziecka taki balon wygląda magicznie! W końcu, jak to możliwe, że
nadmuchany unosi się w górze i wesoło podryguje na wietrze? Wstążkę
trzeba ściskać mocno w dłoni, bo chwila nieuwagi wystarczy, by odleciał
na zawsze daleko do nieba.
Rozwiązanie zagadki jest prostsze, niż mogłoby się zdawać. Hel jest
siedem razy lżejszy od powietrza. Cząsteczki helu dążą do równowagi. W
tym celu wznoszą się na podobnej zasadzie, co wyporność – gdy zanurzymy w
wodzie coś o lżejszej gęstości niż woda, przedmiot ten będzie unosił
się na jej powierzchni, dzięki wyporności. Podobnie działa hel, który
zamknięty szczelnie w odpowiednio lekkim materiale, będzie unosił go w
górę – nawet na wysokość 8 km. Tam gęstość powietrza jest już na tyle
niska, że ciężar balonu z helem wyrównuje się z powietrzem i balon nie
będzie wznosił się wyżej.
Dziś balony z helem są powszechnie dostępne i popularnie wykorzystywane w
różnych dekoracjach. Pewnie większość dzieci spotkała się z nimi choć
raz, na przykład na przyjęciu urodzinowym.
A czy wiecie dlaczego po kilku dniach balon z helem traci swoje fantastyczne właściwości?
Istnieje kilka czynników wpływających na czas unoszenia balona.
Pierwszym jest rodzaj balonika – lateksowe są tańsze, ale mniej trwałe.
Unoszą się przez kilka, kilkanaście godzin. Wszystko dlatego, że
mikropory znajdujące się w lateksie przepuszczają hel na zewnątrz.
Balony foliowe są nie tylko ładniejsze, ale też bardziej szczelne. Mogą
unosić się tydzień, a nawet dłużej. Są jednak droższe.
Drugim czynnikiem jest wielkość balonu. Im większy, tym dłużej będzie
się unosił. Wreszcie liczą się warunki przechowywania. Balony z helem
narażone na zmienne warunki temperatury i otoczenia, będą unosić się
krócej niż te, które przez cały czas znajdują się w pomieszczeniu, z
dala od słońca itp.
Ale wracając do dziecięcych marzeń… Kto by się tym przejmował, gdy
zabawa nim przynosi tyle radości? Tylko pamiętajcie, żeby nie wypuścić
wstążki!